Didactisch materiaal
Werkboeken en handleiding uit het reguliere NT2-traject zijn hier moeilijker inzetbaar. Alle onderdelen van 'luisteren' en 'spreken'
moeten aangepast worden. Daarnaast is het afhankelijk van het niveau van de cursisten of men onderdelen van bestaande boeken
kan overnemen.
Bij CVO Crescendo te Mechelen ontwikkelen ze hun eigen lesmateriaal. Dat is opgesteld naargelang het niveau van de cursisten en
de inhoud van de les. Het materiaal kan geïnspireerd zijn op bestaande methodes zoals ‘Zo Gezegd 1.1’.
Hieronder materiaal dat kan gebruikt worden binnen de module of een inspiratiebron kan zijn.
1. Multimodale Woordplaten
In 2017 ontwikkelden therapeuten van BuSO Sint-Gregorius te Gentbrugge Multimodale Woordplaten
(MMW). Marijke Lippens selecteerde de woorden en Johan Guns maakte bijhorende tekeningen.
MMW zijn ontwikkeld voor dove en slechthorende personen voor het aanleren van het Nederlands. In
de eerste plaats werden de MMW ontwikkeld voor dove en slechthorende leerlingen al dan niet met
een taalverwervingsstoornis of met een taalachterstand voor Nederlands. Ondertussen hebben de
MMW hun meerwaarde aangetoond bij het aanleren van het Nederlands aan ‘anderstalige
nieuwkomers’ en, bij uitbreiding, aan alle leerlingen met een taalstoornis.
Er zijn reeds meer dan 800 woordplaten getekend, vanaf woord plaat 601 wordt het gebaar
weggelaten en wordt gewerkt op tekstniveau. Het nieuwe woord staat steeds in het vet,
woordenschat en grammatica worden nog steeds stapsgewijs opgebouwd. Met de multimodale
woordplaten krijg je krachtig, gestructureerd en opbouwend woordenschatonderwijs.
2. Leespad (methode om te leren lezen in combinatie met het leren van VGT)
Eind jaren ’80 startte Maike Schaper met de ontwikkeling van de methode Leespad.
Leespad is een methode voor het aanvankelijk begrijpend en technisch lezen van dove kinderen. De nadruk bij leren lezen via
Leespad ligt op de visuele ingang, in de eerste plaats op de visuele woordherkenning. In Leespad ontwikkelen de kinderen
tegelijkertijd hun technische leesvaardigheden en hun begrijpend leesvaardigheden en daarmee hun kennis van het geschreven
Nederlands. Naast de visuele woordherkenning wordt gebruik gemaakt van de verschillende modaliteiten van een woord:
gebarentaal en vingerspelling.
De didactische uitgangspunten zijn: structurering en systematisering van het leesproces waarbij het aanbieden van een
basiswoordenschat en het orthografisch bewustzijn centraal staan.
De methode bevat elementen uit de dovencultuur om de dove kinderen te erkennen in hun leefwereld.
Orthografisch bewustzijn is de kennis van kinderen over het woordbeeld van geschreven woorden.
Als leerlingen een orthografisch bewustzijn ontwikkelen zal elk woord samengesteld zijn uit een woord-specifieke configuratie van
letters. Naast het globaal herkennen en begrijpen van woorden, wordt er veel aandacht besteed aan de fonologie en bouw van een
woord.
Leerlingen leren dat woorden zijn samengesteld uit een unieke letterconfiguratie en leren daar ook naar te kijken. Leespad dwingt
leerlingen om oog te krijgen voor minimale verschillen tussen woorden. Bijv.: naast het eerder geleerde woord “neus”, wordt nu ook
“reus” en verdere aanverwante woordrijen aangeboden.
De methode bestaat uit 4 delen.
In Leespad 1 worden 30 klankzuivere
zelfstandige naamwoorden aangeboden
via de multimodale aanpak: woord +
gebaar + tekening.
In Leespad 2 worden 40 woorden van verschillende categorieën aangebracht, en worden alle letters en de meeste
lettercombinaties aangeboden. Daarbij worden ook een aantal tweewoordzinnen aangeleerd. Hier is de betekenis van de woorden
al van groot belang.
Grammaticaal komen hier een aantal belangrijke onderwerpen aan bod:
- appel 'op' - appel 'op' tafel. ‘Op’ heeft hier een andere grammaticale betekenis en een ander gebaar.
- meervouden
- verkleinwoorden
Er wordt aandacht besteed aan (kleine) visuele verschillen in woorden.
Leespad 3 bestaat uit 32 lessen. Elke les biedt een verhaaltje aan in de vorm van een strip. In de context van dat verhaal worden 5
tot 8 woorden aangeboden en één of meerdere grammaticale structuren. Het begrijpend lezen wordt getoetst via
meerkeuzevragen. Geleidelijk aan wordt ook het lezen van teksten opgebouwd. De verhalen gaan over een doof meisje wat het
herkenbaar maakt voor de lezers.
Leespad 4 bestaat uit een echt leesboekje waarin een volledig
verhaal wordt verteld. De illustraties ondersteunen de tekst.
Naast de boekjes zijn werkbladen beschikbaar waarin
oefeningen begrijpend lezen aan bod komen. Er komen ook
oefeningen aan bod rond de nieuwe woordenschat en nieuwe
of gekende grammaticale structuren.
Leespad werd ontwikkeld in Nederland ontwikkeld voor dove kinderen.
De methode heeft nadelen om in Vlaanderen bij volwassenen te gebruiken:
- de prenten en verhalen zijn kindgericht en sluiten minder aan bij adolescenten en/of volwassenen.
- de gebaren die gebruikt worden zijn vaak de gebaren uit NGT (Nederlandse gebarentaal) of NMG (Nederlands met ondersteuning
van gebaren). Binnen BuBaO Sint-Lievenspoort type 7 wordt deze methode gebruikt en werden de gebaren aangepast naar VGT.
- de methode is verouderd en mag wel eens in een nieuw jasje gestoken worden.
Ik wou deze methode toch bij het didactisch materiaal plaatsen omwille van de opbouw en de duidelijke werkblaadjes. Bepaalde
elementen uit de dovencultuur worden mooi in beeld gebracht.
3. Lettertype vingeralfabet
Via onderstaande link kan je het lettertype ‘vingeralfabet’
downloaden.
https://www.vgtleren.be/download-gratis-het-lettertype-handalfabet
4. Woordenboek Vlaamse gebarentaal
Zoek je een woord in VGT? Begrijp je een gebaar niet en kan de cursist het woord typen? Wil je zelf VGT leren?
Onderstaande website is daar de perfecte tool voor. Je vindt er (bijna) alle woorden, alsook de verschillende varianten van een
woord.
5. Cursus Vlaamse Gebarentaal
Deze (betalende) online cursus VGT leert je de basis van Vlaamse Gebarentaal op een toffe manier. De cursus bevat theorie die duidelijk wordt uitgelegd met voorbeelden. Daarnaast zijn er verschillende thema's. Hierin leer je de grammatica en woorden door verschillende oefeningen. Deze cursus is een ideaal begin om te leren communiceren met doven, slechthorenden of gebarentaligen.
https://www.vgtleren.be/
Maak jouw eigen website met JouwWeb